Tự hào về làng gốm Cổ Chiên tại Vĩnh Long

Một vùng đất đã được thiên nhiên ưu ái ban tặng cho một nguồn phù sa màu mỡ công với một khí hậu tuyệt vời để giúp Vĩnh Long được biết đến như vùng đất của những loại cây ăn trái. Bên cạnh đó, thiên nhiên có vẻ như ủng hộ vùng đất của Vĩnh Long hơn những nơi khác, bởi vì ngoài những vườn cây ăn trái, Vĩnh Long còn nổi tiếng với nhiều ngôi làng nổi tiếng, trong đó đặc biệt đề cập đến làng nghề Mỹ Hoa và làng gốm nổi tiếng của Cổ Chiên.

Dòng sông Cữu Long đỏ nặng phù sa hàng năm bồi đắp cho những cánh đồng lúa, những miệt vườn bốn mùa hoa trái bằng hàng triệu mét khói phù sa, mà những hạt phù sa đỏ ối tụ lại này còn góp phần hình thành những mỏ sét nguyên sinh quý giá. Người Vĩnh Long đã biến chúng thành những làng nghề gạch, gốm, có đến vùng đất này mới thấy hết được đôi bàn tay tài hoa của người thợ ấy.

Từ cầu Mỹ Thuận nơi sông Tiền tách ra thành dòng Cổ Chiên đến sông Mang Thít, ven sông những lò gạch, gốm mọc lên, trông xa như những lâu đài thu nhỏ rực đỏ dưới ánh mặt trời, khiến khách ghé qua ngỡ như lạc vào “Vương quốc đỏ”.

Nghề làm gạch đã có mặt ở Vĩnh Long từ rất sớm và dường như câu chuyện về nghề ấy cũng đã trở thành “cổ tích”.

Làng gạch trải dài hơn 30km thuộc thành phố Vĩnh Long, huyện Long Hồ và Mang Thít. Khi nghề làm gạch thủ công truyền thống ở đây còn thịnh, mỗi nhà có đến hai, ba miệng lò. Đến mùa nung các cột khói trắng ngút trời, mang đến cuộc sống no đủ cho người dân nơi đây.

Ảnh 1. Một khu vực tại nơi đây

Vĩnh Long tự hào về một tài nguyên đất sét không vùng đất nào có, và làng nghề gạch lớn nhất vùng đồng bằng này mà dân gian thường gọi là Vương quốc gạch. Con người nơi đây sống với đất và sinh ra làng nghề gạch cũng vì đất, qua bao thế hệ họ đã đúc kết thành kỹ thuật nung đất tuyệt với đó là lò gạch, nhiên liệu là trấu, một sản vật quen thuộc với vùng lúa nước.

Tuy nhiên, cũng như những làng nghề thủ công truyền thống khác, qua thời gian, khi các kỹ thuật và hệ thống lò công nghệ cao được đầu tư thì các lò gạch truyền thống dần đi vào quên lãng. Hiện nay, dọc kênh Thầy Cai, Mang Thít vẫn còn hàng trăm lò gạch ngày nào san sát nhau đã rêu phong, nhìn từ trên cao trong giống như tòa lâu đài cổ trong truyện cổ tích.

Như những người con của Vĩnh Long, người dân luôn tự hào về truyền thống, văn hoá quê hương mình. Các công trình nổi tiếng của thế kỷ: Cầu Mỹ Thuận, cầu dây văng đầu tiên được xây dựng ở Việt Nam, kết nối các bờ sông Tiền. Khu tưởng niệm của Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Hùng thuộc huyện Long Hồ, di tích lịch sử Cái Ngang thuộc huyện Tam Bình, nhà thờ Văn Thánh tọa lạc tại thị trấn Vĩnh Long, không chỉ có Vĩnh Long còn có bờ sông nổi tiếng Làng mạc như lò rèn, lò gạch, lò nung gốm, thảm dệt, cọc lá, máy xay lúa, xây dựng thuyền, sản xuất chao, nhưng đặc biệt là nghề gốm sứ đặc biệt. Đặc biệt là những bài dân ca phổ biến và các bài hát dân gian ở quê nhà của ông.

Dù là đứa con tinh thần sinh sau đẻ muộn nhưng nghề gốm ở Vĩnh Long lại có nét độc đáo riêng đó là dòng gốm không men. Không có màu đỏ ói như gạch mà gốm nơi đây có màu đặt trưng, màu của rơm rạ, đặc biệt đất Vĩnh Long chỉ kết khối ở 900 độ C. Gốm đất Vĩnh Long với màu tự nhiên đặt trưng này đã trở thành dòng sản phẩm được nhiều người ưa chuộng, kể cả khách quốc tế.

Không chỉ ấn tượng bởi màu gốm Cổ Chiên, còn có công trình kiến trúc đặc sắc là nhà gốm. Ngôi nhà được xây dựng bởi chính đôi bàn tay tài hoa của người thợ gốm, với sự đầu tư tỉ mỉ, toàn bộ ngôi nhà, từ mái, hàng rào, tường đến những vật dụng bên trong đều hoàn toàn bằng gốm. Thoạt nhìn ngôi nhà trông rất dễ vỡ nhưng lại rất chắc chắn và hòa quyện sắc màu.

 

Ảnh 2. Gốm Cổ Chiên như một thương hiệu khi nhắc đến " Vương quốc đỏ "

Đặc biệt ở đây, độc đáo với đồ gốm không men. Không có chất nôn đỏ như gốm nơi có màu sắc đặc trưng, màu của rơm, đặc biệt là đất Vĩnh Long chỉ chặn ở 900 độ. Chậu đất Vĩnh Long với màu tự nhiên này đã trở thành dòng sản phẩm. Các sản phẩm phổ biến, bao gồm cả các sản phẩm quốc tế. Không chỉ ấn tượng bởi màu sắc gốm Cổ Chiên, còn có những tác phẩm kiến trúc nổi bật như gốm.

Ngôi nhà được xây dựng bởi bàn tay của những người thợ có tài năng, với đầu tư tỉ mỉ, toàn bộ ngôi nhà, từ mái nhà, hàng rào, bức tường đến các vật dụng trong nhà đều là đồ gốm. Thoạt nhìn ngôi nhà trông rất mong manh, nhưng rất chắc chắn và pha trộn màu sắc.